Παγκόσμια ημέρα για το Αυτί και την Ακοή
03.03.2016

του Κωνσταντίνου Θ.Μακρυπίδη, Χειρουργού Ωτορινολαρυγγολόγου Παίδων & Ενηλίκων, Συνεργάτη Πολυιατρείου Συλλόγου

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα  3 Μαρτίου για το Αυτί και την ακοή, ο ωτορινολαρυγγολόγος συνεργάτης του Πολυιατρείου μαςκ.  Κωνσταντίνος Μακρυπίδης μας εξηγεί πως να αντιμετωπίσουμε  μια ωτίτιδα, μια συχνή ενόχληση που αφορά ενήλικες και παιδιά.

 

Η θεραπεία στην οξεία μέση ωτίτιδα

 

Η ακριβής διάγνωση στην οξεία μέση ωτίτιδα περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την αιφνίδια έναρξη των συμπτωμάτων, την παρουσία υγρού στο μέσο αυτί (και πιο συγκεκριμένα, την προβολή της τυμπανικής μεμβράνης, το υγραερικό επίπεδο, την ωτόρροια και την περιορισμένη κινητικότητα τυμπανικής μεμβράνης), τα σημεία φλεγμονής (δηλαδή έντονη ερυθρότητα της τυμπανικής μεμβράνης και έντονη ωταλγία) καθώς και τη βαρύτητα της νόσου, η οποία εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό και έντονη ωταλγία.

Η αντιμετώπιση της οξείας μέσης ωτίτιδα δύναται να πραγματοποιηθεί είτε χορηγώντας συντηρητική φαρμακευτική αγωγή (κοινά παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη, αντιπυρετικά κ.α). Σε περίπτωση  που η οξεία μέση ωτίτιδα εμμένει ή ακόμη περισσότερο παρουσιάζει κάποια επιπλοκή και παρά την λήψη φαρμακευτικής αγωγής συχνά οδηγούμεθα στη λύση, δια της χειρουργικής μεθόδου. Αυτή μπορεί να είναι η  τυμπανοτομή ώστε να γίνει παροχέτευση του υγρού ενώ σε περιπτώσεις επιπλοκών  συνδυάζεται με τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού. Η αντιμετώπιση του πόνου ιδιαίτερα τις πρώτες 24 ώρες είναι απαραίτητη ανεξάρτητα από την χρήση ή όχι αντιβιοτικών ενώ η επιλογή της θεραπείας (επεμβατική ή μη) βασίζεται στην αξιολόγηση της ωφέλειας έναντι των κινδύνων έπειτα από συζήτηση και ενημέρωση των γονέων.

Η «άποψη της παρακολούθησης» στην οξεία μέση ωτίτιδα, συνίσταται στην αποφυγή χορήγησης αντιβιοτικών για 48 έως 72 ώρες και εφαρμογή μόνο συμπτωματικής θεραπείας. Η απόφαση για παρακολούθηση ή χορήγηση αντιβιοτικών  συνήθως στηρίζεται

στην ηλικία του παιδιού, την ακριβή διάγνωση και τη σοβαρότητα της νόσου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική παρακολούθηση και αντιμετώπιση της νόσου είναι σαφώς η συνεργασία και η κατανόηση από τους γονείς ή τον ασθενή αλλά και η δυνατότητα των ιατρικών υπηρεσιών για επανεξέταση- επανεκτίμηση του ασθενή σε περίπτωση επιδείνωσης.

                Η αντιμικροβιακή θεραπεία βασίζεται στην εμπειρική επιλογή αντιβιοτικού λαμβάνοντας υπόψη την ευαισθησία των συχνών παθογόνων μικροβίων της οξείας μέσης ωτίτιδας αλλά και στην εξατομικευμένη αντιμετώπιση ανάλογα με αλλεργίες, ανοχή, το ιστορικό λήψης αντιβιοτικών και το κόστος. Η διάρκεια της θεραπείας είναι 5-7 ημέρες

σε παιδιά  κάτω των 5 ετών και σε 10 ημέρες για παιδιά άνω των 10 ετών. Ο στόχος είναι η μικροβιακή εκρίζωση γεγονός που επιτυγχάνεται με τη χορήγηση αμοξυκιλίνης (amoxil), η οποία αποτελεί την κύρια επιλογή αντιβιοτικού. Σε εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών γίνεται χρήση αμοξυκιλίνης-κλαβουλανικού(Augumentin) ή κεφαλοσπορίνη β’ γενεάς (π.χ Zinandol ,Ceclor κλπ). Οι Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών είναι οι παιδικοί σταθμοί, η πρόσφατη λήψη αντιβιοτικών για διάστημα μικρότερο των 30 ημερών καθώς και ηλικίες κάτω των 2 ετών.

                Σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η πρόληψη και οι παράγοντες που μειώνουν τις επίπτωσεις της οξείας μέσης ωτίτιδας.  Ενδεικτικά αναφέρω τη μείωση των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού, η οποία συνεπάγεται την ενεργητική ανοσοποίηση με αντιγριππικά εμβόλια (μείωση ΟΜΩ 30%) αλλά και εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου (μείωσε συνολικά την ΟΜΩ κατά 6%),  την αποφυγή του παθητικού καπνίσματος ενώ στην περίπτωση των νεογνών-παιδιών φαίνεται να μειώνουν την εκδήλωση της νόσου ο μητρικός θηλασμός τουλάχιστον για 6 μήνες, η αποφυγή της σίτισης σε κατακεκλιμένη θέση με το μπιμπερό και η αποφυγή της χρήσης πιπίλας μετά το 2ο εξάμηνο της ζωής.