του Δημήτρη Μπαρμπέρη, Καρδιολόγου, συνεργάτη Πολυιατρείου Αθηνών

 

“Το προλαμβάνειν κρείττον του θεραπεύειν”

Τα καρδιαγγειακά  νοσήματα  παραμένουν η κυρίαρχη αιτία θανάτου , παρά την ραγδαία πρόοδο της ιατρικής επιστήμης στον τομέα της καρδιολογίας τα τελευταία 30 χρόνια. Πλειάδα παραγόντων κινδύνου έχουν συσχετιστεί με εμφάνιση ή επιδείνωση υπάρχουσας καρδιαγγειακής νόσου, κυριότεροι των οποίων είναι το κάπνισμα, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η υπέρταση, η παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιμία και ο σακχαρώδης διαβήτης. Η μείωση των βλαβερών συνηθειών υγιεινής θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόληψη εώς 80% των καρδιαγγειακών νοσημάτων και 40% των νεοπλασιών.

Α. Κάπνισμα

Αποτελεί θανατηφόρο εξάρτηση. Οι καπνιστές εμφανίζουν 50% μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου λόγω καπνίσματος και απώλεια περίπου 10 χρόνων ζωής. Παρότι η συχνότητα των καπνιστών στην Ευρώπη μειώνεται παρουσιάζεται αύξηση του καπνίσματος στις ομάδες των γυναικών, των εφήβων και των κοινωνικά περιθωριοποιημένων  ατόμων.Το κάπνισμα είναι επιβλαβές ανεξάρτητα του τρόπου που εισπνέεται ο καπνός (τσιγάρο, πίπα, κλπ), ενώ και το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά 30%. Υποβοήθηση στην διακοπή του καπνίσματος μπορεί να προσφέρει:

- η χρήση φαρμακευτικών ουσιών(βουπροπιόνη, βαρενικλίνη),

- υποκατάστατα νικοτίνης (μασόμενα, διαδερμικά , εισπνεόμενα, υπογλώσσια),

-η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

 Σε μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα λειτουργούν ιατρεία διακοπή κανπίσματος.

Β. Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας

Η τακτική φυσική δραστηριότητα μειώνει κατά 20-30% τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ παρουσιάζει θετική επίδραση  και σε άλλους παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η δυσλιπιδαιμία.

Η αεροβική δραστηριότητα εκφράζεται κυρίως μέσω της  βάδισης , του jogging, της κολύμβησης, του χορού και είναι η πλέον μελετημένη μορφή δραστηριότητας. Συστήνεται μέτρια άσκηση 30 λεπτά/ημέρα για 5ημέρες/εβδομάδα ή έντονη δραστηριότητα 15 λεπτά/ημέρα, 5 μέρες/εβδομάδα.

Η αναερόβια δραστηριότητα υποβοηθά στην τόνωση του μυικού συστήματος και στην μείωση της απώλειας της οστικής μάζας. Συστήνονται 2-3 σετ των 8-12 επαναλήψεων σε κάθε άσκηση, τουλάχιστον 2φορές/εβδομάδα.

Γ. Υπέρταση

Η υπέρταση αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, καρδιακής ανεπάρκειας,  αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, νεφρικής ανεπάρκειας και περιφερικής αρτηριακής νόσου. Θεωρείται υπεύθυνη για το 7% των περιπτώσεων αναπηρίας παγκοσμίως. Στόχος μας πρέπει να είναι η διατήρηση επιπέδων αρτηριακής πίεσης <140/90mmHg όλη την ημέρα. Η νυκτερινή υπέρταση έχει μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρόγνωση καρδιαγγειακών παθήσεων σε σχέση με τα πρωινά επίπεδα. Υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές στην καθημερινότητά μας μπορούν να είναι:

-ο  περιορισμός του άλατος

-η απώλεια βάρους(όχι απότομη)

 - έναρξη κάποιας φυσικής δραστηριότητας , έστω και ήπιας, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Δ. Παχυσαρκία

Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου και εμφάνισης διαβήτη. Η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους μειώνει την αρτηριακή πίεση, μειώνει την δυσλιπιδαιμία και τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη ΙΙ. Υπάρχουν δύο τρόποι ελέγχου του σωματικού βάρους:

-μετρώντας την περιφέρεια της μέσης, επιθυμούμε τιμές <94cm 80cm="" p="">

-υπολογίζοντας τον δείκτη μάζας-σώματος στοχεύουμε τιμές 20-25kg/m2. (και οι δύο μέθοδοι είναι εύκολες για υπολογισμό στο σπίτι).

Ε. Δυσλιπιδαιμία

Υψηλές τιμές λιπιδίων προκαλούν αθηροσκλήρωση και μπορούν να προσβάλουν οιαδήποτε αρτηρία. Σκοπός μας θα πρέπει να είναι η διατήρηση χαμηλών τιμών της LDL (κακή χοληστερόλη) και αύξηση των τιμών της  HDL (καλή χοληστερόλη) για μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Συστήνεται :

-έναρξη  φυσικής δραστηριότητας,

- διατροφικές αλλαγές με αυξημένη κατανάλωση φρούτων,λαχανικών,ξηρών καρπών , αποφυγή σακχαρούχων ποτών και κατανάλωση αλκοόλ εώς 2 ποτήρια την ημέρα. Αποφεύγουμε τα κορεσμένα λιπαρά και φροντίζουμε η διατροφή μας να περιέχει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες  και σκευάσματα ολικής αλέσεως.

ΣΤ. Σακχαρώδης Διαβήτης

Την τελευταία 20ετία παρατηρείται ραγδαία αύξηση των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. O αρρύθμιστος διαβήτης εμφανίζει επιπλοκές στην καρδιά, τους νεφρούς, τα μάτια, της αρτηρίες των κάτω άκρων , στον εγκέφαλο. Στους διαβητικούς ασθενείς συστήνεται:

-διατήρηση του σωματικού τους βάρους σε ιδανικά επίπεδα για το άτομο,

-έλεγχο επιπέδων γλυκόζης στο αίμα με ΗbA1c<7%,

-διακοπή καπνίσματος,

-αύξηση της φυσικής δραστηριότητας με αερόβια και αναερόβια άσκηση.

Μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να βελτιώσουν την καθημερινότητά σας . Τίποτα δεν είναι δύσκολο αν δεν το προσπαθήσετε. Γι’αυτό

Βγείτε έξω,

Φάτε σωστά,

Ελέγξτε το βάρος σας  και

Διακόψτε το κάπνισμα.  

Αναζητήστε την ιατρική συμβουλή  και καθοδήγηση._