του Στέλιου Παπαπέτρου,

213 δις ευρώ σε 15 χρόνια για την κοινωνική ασφάλιση

τα 77 δις ευρώ πήγαν στον ΟΓΑ

H ανάγκη να βρεθούν νέοι πόροι ενίσχυσης των ασφαλιστικών ταμείων, είναι αδήριτη. Κανείς δεν αμφισβητεί αυτό το πρόταγμα, που αποτελεί το μείζον θέμα για την διατήρηση των υφιστάμενων συνταξιοδοτικών παροχών. Σύμφωνα με τα επίσημα και αναλυτικά στοιχεία του υπουργείου εργασίας που παρουσιάσαμε από αυτή τη στήλη, προκύπτει ότι στο χρονικό διάστημα 2000-2015 οι δαπάνες του κράτους για την κοινωνική ασφάλιση, δηλαδή οι μεταφορές κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ανήλθαν στο ιλιγγιώδες ποσό των 213, 7 δις ευρώ. Όταν το 2012 έγινε το “κούρεμα” (PSI)  των ομολόγων η κινητή περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων ήταν 24,5 δις ευρώ. Η μείωση ήταν της τάξης του 53,16%, δηλαδή η αξία της κινητής περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων μειώθηκε κατά 13 δις ευρώ, με αποτέλεσμα να απομείνουν κινητές αξίες ύψους 11,5 δις ευρώ. Μετά το PSI οι τιμές των ομολόγων, όπως και πριν, επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις της αγοράς, της παγκόσμιας αγοράς και η αξία τους μεταβάλλεται συνεχώς. Η χρηματοδοτική τροφοδότηση των αναγκών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης γίνεται, εξακολουθεί να γίνεται, μέσω των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων-εργοδοτών και μέσω της κρατικής επιχορήγησης, η οποία για το 2015 προβλέπει, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου εργασίας, συνολικά κονδύλια ύψους 12,5 δις ευρώ. Αυτά είναι τα δεδομένα.

Αναλογιστικές μελέτες και ρευστότητα

Στον δημόσιο διάλογο για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας κανείς από τους “συνταξιολογούντες” δεν αμφισβητεί την χρησιμότητα των αναλογιστικών μελετών, καθώς και των μελετών βιωσιμότητας για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Βέβαια υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και διαφορετικές εκτιμήσεις. Αυτό είναι φυσιολογικό. Όμως μια αναλογιστική μελέτη όσο χρήσιμο εργαλείο κι αν θεωρείται, δεν χαράσσει από μόνη της πολιτική κοινωνικής ασφάλισης.

Την πολιτική την αποφασίζουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις και την εξειδικεύει το υπουργείο εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης μέσα από τις επί μέρους παρεμβάσεις του στο ασφαλιστικό σύστημα και στην αγορά εργασίας. Μια αναλογιστική μελέτη περιέχει στοιχεία και προβολές για τις επόμενες τρεις ή τέσσερις δεκαετίες. Όμως, δεν επαρκεί για να δώσει απάντηση στα άμεσα ταμειακά προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων. Δηλαδή, στην ανάγκη ανεύρεσης κάθε μήνα 2,5 δις ευρώ ή 27,7 δις ευρώ ετησίως (2014, έκθεση ΗΛΙΟΣ υπουργείου εργασίας) για να πληρωθούν συντάξεις και άλλου είδους παροχές. Συνεπώς, το μείζον και άμεσο πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα δεν είναι “αναλογιστικό” αλλά πρωτίστως “ταμειακό”. Η αναζήτηση 27,7 δις ευρώ για το 2015 και για το 2016 δεν είναι αναλογιστικό πρόβλημα, αλλά ταμειακό πρόβλημα. Αυτός είναι ο λόγος που ένας ικανός αριθμός μελετητών έχει ήδη επισημάνει ότι το “έτος κρίσης” του ασφαλιστικού λόγω των εκρηκτικών οικονομικών προβλημάτων του είναι πολύ κοντά. Πόσο κοντά; Στα επόμενα 2-3 χρόνια, εάν δεν υπάρξουν άμεσες και ουσιαστικές απαντήσεις στην ανάγκη χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας.

2000-2015 οι δαπάνες ανά φορέα κοινωνικής ασφάλισης

Από τα 213,7 δις ευρώ το 36% πήγε στον ΟΓΑ

ΟΓΑ: 77,6 δις ευρώ

ΙΚΑ: 48,1 δις ευρώ

ΟΑΕΕ: 18,6 δις ευρώ

ΝΑΤ : 14,4 δις ευρώ

ΟΠΑΔ: 11,8 δις ευρώ

ΟΑΕΔ: 7,9 δις ευρώ

ΟΑΠ-ΔΕΗ: 7,3 δις ευρώ

ΤΑΠ-ΟΤΕ: 6,9 δις ευρώ

ΑΚΑΓΕ: 3,4 δις ευρώ

Τ.Π.Δ.Υ.: 1,4 δις ευρώ (έκτακτη χρηματοδότηση ν. 4093/2012)

24.03.2015